Quái, sao con mình lại thiếu kỹ năng sống thế này

Kỹ năng sống chẳng là cái gì lạ mà sao bọn trẻ bây giờ 14, 15 tuổi thiếu quá, sợ nó quá vậy kìa?

“Quái, sao con mình lại thiếu kỹ năng sống nhỉ? Mà chẳng riêng gì con mình. Cả xã hội đang la ó vì thế hệ mới lớn lên đây, đều thiếu kỹ năng sống. Thanh niên bây giờ lớn lên hoảng hồn đi tìm nơi để học thứ đó”. Một bà bạn của vợ tôi một hôm vui mừng thông báo là “Bỏ ra một mớ tiền cũng không uổng. Thằng Bi nhà tôi đã biết… gấp chăn mền, lại còn biết… ngủ dậy nữa!”.

Thế mọi bữa nó ngủ không biết dậy sao? Những chuyện mà mỗi người hiển nhiên phải biết, tối thiểu đến vậy mà nay phải bỏ tiền bỏ của ra mới biết. Thì ra con của chị bạn vừa mới trải qua một lớp học kỹ năng sống. Nó biết dậy sớm, gấp chăn mền (không biết duy trì được bao lâu?).

Ấy là chưa kể các lớp dạy kỹ năng sống nở rộ khắp nơi. Các bậc cha mẹ ghi danh đi học cách dạy con, cách làm vợ làm chồng, cách ứng xử với khủng hoảng. Lại nghe nói trong mấy ngày mà ngộ ra được “tôi tài giỏi”, tôi thành người hoàn hảo. Bọn trẻ chẳng biết mình là ai, mình có đức tính gì. Nghe cứ như loài người vừa mới rớt từ hành tinh nào xuống, chưa từng bao giờ sống trong gia đình. Chứ còn gì nữa! Bây giờ câu chào hỏi trong nhà cứ hiếm dần.

Bà xã tôi kể: “Chị bạn của em đó, luôn hầu con từ khi nó còn tấm bé,  đến giờ 15 tuổi đầu rồi mẹ vẫn đút cho ăn vì sợ không đút thì nó bỏ bữa nó gầy mất. Mà nó 15 tuổi cao gần 1m80, chưa bao giờ biết cái máy giặt ở nhà để đâu, cứ thấy bát chén bẩn là gào mẹ lên hết cái ăn cơm rồi. Có hôm nó muốn xin tiền đi sinh nhật bạn, nó cầm chổi quét được cái nhà nịnh mẹ, chị ấy kể khắp làng xóm vì tưởng nó trưởng thành thật rồi.”

Ở cái xã hội nào mà bọn teen bây giờ sướng vậy. Bảo ngày xưa không có điều kiện nên phải vất vả thì cũng đúng. Nhưng ít nhất học gần hết cấp 2 sắp sang cấp 3 là người trưởng thành đến nơi rồi mà chuyện ăn ở sinh hoạt cá nhân không thể lo nổi. Bọn này bây giờ mà vất vào thời ngày xưa chắc chúng nó chết hết. Đấy là mới bàn đến chuyện sinh hoạt ăn ở thôi đấy, còn cả tá vấn đề về giao tiếp, định hướng ước mơ, công việc, quan hệ xã hội cơ bản, xử lý khó khăn chắc giờ được mấy đứa được giáo dục cho bài bản. Từ đâu gây ra những điều đó, từ sự giáo dục của gia đình, tư tưởng bao bọc con của cha mẹ thời nay. Đáng nhẽ ra, người phải học kỹ năng sống kia là cả phụ huynh. Dạy cho con tự lập trưởng thành cũng là một kỹ năng sống phải học. Bởi đám già thời nay đã không biết dạy con cái. Lũ con không kỹ năng sống kia là sản phẩm của quý vị chứ của ai!

Kỹ năng sống xưa nay thiếu gì. Bà xã tôi nói: “Ngày xưa bố mẹ mình đâu có phải chở con đi học bao giờ. Sáng sớm tự đi bộ đến trường, trưa về nhà đói meo, lục tìm được bát cơm nguội hay củ khoai luộc là mắt sáng rỡ. Còn phải phụ giúp bố mẹ. Bằng thằng cu nhà mình sáu, bảy tuổi đã đi chăn trâu, cắt cỏ cho bò. Cu nhà mình ăn còn phải đút, nếu không nó không ăn”.

Ngày xưa, ở làng tôi, cha mẹ đau ốm, có người con làm ăn trên tỉnh, ngày nào ông cũng đi bộ 20 cây số về chăm mẹ. Mà ông ta đi trường kỳ như thế cho tới lúc mẹ chết mới thôi. Không biết bà mẹ nuôi con kiểu gì mà con hiếu thảo đến vậy. Không ai biết bảo bối bí quyết của bà ở đâu, mà tuy bà mù chữ, con học cao làm lớn cũng vẫn kính trọng mẹ như vậy. Không có nhà xã hội học nào nghiên cứu giùm với. Chẳng lẽ phải đi giật lùi, phải đói khổ mới có con hiếu thảo. Còn hễ giàu có lên là hiếu thảo biến mất, coi như đồ cổ?

Kỹ năng sống là cái chi chi mà thiên hạ đổ tiền đổ của đi học nhỉ. Loài người xưa nay vẫn sống mà. Các kỹ năng ấy ở trong nhà quý vị chứ đi tìm ở đâu. Quý vị sống thế nào, dạy con thế nào, để của gì cho con. Đó là kỹ năng sống “tự nhiên, di truyền”, nói câu nôm na là nếp nhà, các cụ để lại cho cả đống. Thế mà con cháu loay hoay một hồi, chúng biến mất sạch, để rồi chạy long tóc gáy đi đóng bộn tiền xin học, cứ tưởng cái gì mới bên Tây bên Tàu, hóa ra ở ngay chính nhà mình cả đống!

Thấy mình lên án đã đủ, đi quá đà, bà xã tôi liền “tự kiểm”: “À mà mình cũng nói quá. Thời đại tân kỳ, đòi kỹ năng sống mới. Kinh nghiệm sống của cha ông đâu theo kịp!”.

Ối! Nghĩ cho kỹ đi, kỹ năng sống bắt đầu từ trong mỗi gia đình. Nói đơn giản đi, đó là cách sống, cách rèn luyện con người xưa nay thôi mà. Nó mang cái logo mới nghe có vẻ thời đại thôi. Kỹ năng sống chẳng là cái gì lạ mà sao thiếu quá, sợ nó quá vậy kìa?