ỨNG DỤNG CHATGPT TRONG DẠY VÀ HỌC TIẾNG ANH: MỘT CÔNG CỤ HỖ TRỢ ĐÁNH GIÁ KỸ NĂNG VIẾT IETLS
Ngày 28/11/20249 phút đọc
Mai Nhật Khôi1*
1Trường Trung học phổ thông FPT Cần Thơ
(Email: KhoiMNFCT30648@gmail.com)
Tóm tắt: Trong những năm gần đây, Trí tuệ nhân tạo (AI) có sức ảnh hưởng to lớn ở nhiều lĩnh vực. Đặc biệt là giáo dục, các công cụ AI mang đến nhiều lợi ích trong việc dạy và học như Học máy, Học sâu, Chatbot,… Bài báo này trình bày một công cụ Chatbot ChatGPT hỗ trợ đánh giá kỹ năng viết IELTS. Nghiên cứu cũng đưa ra thảo luận về các kết quả ban đầu và thách thức về việc sử dụng ChatGPT trong Giáo dục môn Tiếng Anh.
Từ khóa: Trí tuệ nhân tạo (AI), Chatbot ChatGPT, Kỹ năng viết IELTS, Giáo dục 4.0.
Abstract: In recent years, Artificial Intelligence (AI) has had a significant impact in many fields. Particularly in education, AI tools provide numerous benefits for teaching and learning, such as Machine Learning, Deep Learning, and Chatbots. This paper presents a Chatbot tool, ChatGPT, that supports the assessment of IELTS writing skills. The study also discusses initial results and challenges related to the use of ChatGPT in English language education.
Keywords: Artificial Intelligence (AI), Chatbot ChatGPT, IELTS Writing Skills, Education 4.0.
1. TỔNG QUAN
1.1. Giới thiệu
Trí tuệ nhân tạo (AI) là một tập hợp các công nghệ cho phép máy tính thực hiện nhiều chức năng tiên tiến, bao gồm khả năng nhìn, hiểu và dịch ngôn ngữ nói và viết, phân tích dữ liệu, đưa ra các gợi ý, và nhiều hơn nữa, những khả năng từng được xem là chỉ duy nhất con người làm được. [1]
Trí tuệ nhân tạo mặc dù được cải tiến nhiều nhưng để áp dụng trong Giáo dục vẫn còn là một trở ngại không hề nhỏ. Để từng bước tháo gỡ các thách thức này, nhiều hướng nghiên cứu ra đời như Máy học, Học sâu đặc biệt là chatbot, một hệ thống tương tác tự động giữa người dùng và máy tính trên nền tảng mạng internet. [2]
Hiện nay, các nền tảng chatbot tích hợp AI sử dụng lượng lớn dữ liệu nội dung kỹ thuật số có sẵn và được công khai để đọc và tạo ra văn bản giống như con người. Chúng có khả năng hoạt động trong nhiều ngôn ngữ, có khả năng sáng tạo trong việc tạo ra văn bản ở nhiều chủ đề khác nhau và có xu hướng tuân theo các mệnh lệnh từ người dùng một cách tuyệt đối (đảm bảo các nguyên tắc an toàn) [1]. Một trong những nền tảng chatbot AI phổ biến hiện nay là ChatGPT, Gemini, Copilot,… với nhiều ứng dụng như soạn thảo văn bản, tra cứu thông tin, tạo hình ảnh theo yêu cầu và nhiều ứng dụng khác.
Từ những lý do trên, nghiên cứu này đề xuất một thiết kế hộp thoại chatbot trên nền tảng ChatGPT để đánh giá kỹ năng viết IETLS trong bối cảnh Giáo dục 4.0. Nền tảng ChatGPT giúp hỗ trợ tạo các chatbot theo yêu cầu của người dùng, đồng thời cho phép chia sẻ quyền sử dụng các chatbot so với các nền tảng khác.
1.2. ChatGPT
Theo Sakib (2023): “ChatGPT là một mô hình ngôn ngữ hội thoại được phát triển bởi OpenAI. Nó thuộc về nhóm mô hình GPT (Generative Pretrained Transformer), dựa trên kiến trúc Transformer và được đào tạo trên một lượng lớn dữ liệu văn bản để tạo ra văn bản giống như con người. ChatGPT được thiết kế để tạo ra văn bản phản hồi lại một yêu cầu đầu vào, khiến nó rất phù hợp cho các ứng dụng hội thoại như chatbot, đại lý dịch vụ khách hàng và trợ lý ảo. Mô hình đã được đào tạo trên một loạt dữ liệu hội thoại đa dạng, bao gồm các trang web, sách và mạng xã hội, cho phép nó tạo ra văn bản có tính liên kết, phù hợp với ngữ cảnh và thường giống với văn bản do con người sản xuất.” [3]
Ngoài ra, mô hình ChatGPT còn hỗ trợ các tính năng giúp người dùng có thể xây dựng “các GPT” cho riêng mình, với các chức năng và cách hoạt động khác nhau, những GPT này có thể phục vụ mục đích sử dụng cá nhân hoặc chia sẻ cho nhiều người khác cùng sử dụng.
1.3. ChatGPT trong việc luyện tập IELTS writing
IELTS, viết tắt của International English Language Testing System, tạm dịch là Hệ thống Kiểm tra Anh ngữ Quốc tế với 4 kỹ năng Nghe, Nói, Đọc và Viết. Đây là hệ thống kiểm tra tiếng Anh quốc tế quan trọng và phổ biến nhất thế giới cho mục đích học tập, làm việc và định cư. [4] Hiện nay, có hai phương thức chính để một người có thể cải thiện điểm số IELTS là học ở các trung tâm luyện thi và tự học. Đối với phương thức đầu tiên, họ có thể theo học tại nhiều trung tâm luyện thi có mặt tại nhiều nơi, với nhiều cách dạy, bao gồm cả trực tiếp và trực tuyến, đầu ra của phương thức này phụ thuộc phần lớn vào chất lượng giảng dạy của các trung tâm. Đối với phương thức tự học, học viên gặp nhiều khó khăn như không có người hướng dẫn, chấm điểm, không có tài liệu, không có lộ trình rõ ràng. Đặc biệt, kỹ năng Viết (về sau gọi là IELTS writing) là kỹ năng mà học viên gặp nhiều khó khăn trong việc tự học nhất, vì đây là một kỹ năng yêu cầu nhiều kiến thức ngữ pháp và yêu cầu phải có người hỗ trợ trong việc đánh giá các bài viết để tìm ra điểm sai hay điểm chưa hợp lý.
Vì vậy, ChatGPT là một giải pháp để giải quyết một số vấn đề của học viên trong quá trình tự học IELTS writing như tạo ra nguồn cung cấp tài liệu và đóng vai một giảng viên đánh giá các bài viết của học viên, đưa ra số điểm dự đoán và các phương án khắc phục lỗi sai.
2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ KẾT QUẢ
2.1. Phương pháp nghiên cứu
Sơ đồ 1. Quy trình thiết kế Chatbot GPT trong đánh giá kỹ năng viết IELTS
Nghiên cứu được tiến hành theo các bước:
- Bước 1: “Xây dựng ngân hàng tài liệu”. Nghiên cứu đã tổng hợp các dạng đề trong phần thi viết IELTS, bao gồm Task 1 và Task 2 với nhiều chủ đề khác nhau vào 2 thư mục. Các đề mẫu được tổng hợp từ trang web tuhocielts.dolenglish.vn và được lưu trong 2 tài liệu:
- Task 1: Tổng hợp đề mẫu Task 1
- Task 2: Tổng hợp đề mẫu Task 2
- Bước 2: “Thiết kế Chatbot ChatGPT” bao gồm 3 bước phụ như sau:
- Bước 2.1: “Lên ý tưởng”. Nghiên cứu liệt kê các thông tin chung của GPT, các chức năng cần thiết và quy trình hoạt động của GPT. Và đặt tên là Kilia, Kilia có hai chức năng chính là đánh giá bài viết của người dùng và cung cấp kho đề mẫu IELTS writing.
- Bước 2.2: “Thiết kế quy trình hoạt động của Kilia”. Kilia sẽ đưa ra lời chào và lời giới thiệu, sau đó sẽ yêu cầu người dùng chọn ra ngôn ngữ chính cho cuộc trò truyện. Tiếp theo, Kilia sẽ hỏi người dùng muốn sử dụng dịch vụ nào trong hai dịch vụ là Đánh giá bài viết và Xem kho đề IELTS writing, và cuối cùng là thực hiện yêu cầu của người dùng.
- Bước 2.3: “Tạo và thiết kế cấu hình của GPT”. Tạo một GPT trên trang chủ, thiết kế cấu hình GPT (bao gồm cách đánh giá bài viết, câu chào, lời giới thiệu,…), kết hợp nguồn tài liệu đã chuẩn bị. Thao tác tạo một GPT khá đơn giản, các GPT mà được tạo ra cho phép tất cả người dùng sử dụng miễn phí.
Truy cập vào trang chủ của ChatGPT tại https://chatgpt.com, sau đó click vào biểu tượng tài khoản ở góc phải bên trên, chọn “My GPT” (GPT của tôi) và cuối cùng là chọn mục “Create GPT” (Tạo GPT). Sau khi tạo một GPT, việc thiết kế cấu hình cho GPT là việc quan trọng nhất, vì việc này quyết định toàn bộ cách thức hoạt động của GPT và là yếu tố giúp tạo ra sự khác biệt giữa GPT này và các mô hình thông thường. Tiếp theo, tạo ra các luật lệ cho GPT hoạt động, các hướng dẫn vận hành, các yêu cầu đặc biệt cho GPT, tất cả đều nằm trong phần hướng dẫn. Đối với Kilia, Kilia sẽ đưa ra lời chào và hỏi người dùng muốn chọn ngôn ngữ nào cho cuộc trò truyện, sau đó Kilia sẽ hỏi người dùng muốn sử dụng dịch vụ nào trong 2 dịch vụ; hướng dẫn cuối cùng là đưa ra lời kết thúc sau mỗi lần đánh giá bài viết của người dùng.
Hình 1. Ảnh chụp màn hình thiết kế cấu hình GPT Kilia
- Bước 3: “Sử dụng trong đánh giá bài viết IETLS”. Nghiên cứu sẽ dùng Kilia với 2 việc, đầu tiên là kiểm tra phong cách nói và cách hỏi yêu cầu người dùng ở phần chào hỏi, thứ hai là kiểm tra khả năng đánh giá bài viết, đồng thời đối chiếu kết quả từng tiêu chí. Nghiên cứu sẽ chỉnh sửa lại các hướng dẫn sao cho hợp lý nhất, đồng thời kiểm tra lại các thông số, các tệp kiến thức đã cung cấp cho GPT nếu việc đánh giá chưa được chính xác.
2.2. Kết quả
Người dùng có thể truy cập chatbot Kilia thông qua đường link: https://chatgpt.com/g/g-Jheta3TCP-kilia
Hình 2. Giao diện mở đầu của chatbot Kilia
Sau khi truy cập, người dùng có thể sử dụng Kilia theo các tiến trình sau:
Chào hỏi
Khi bắt đầu, người dùng có thể gửi bất kỳ thông tin gì cho Kilia, nhưng Kilia sẽ chỉ đưa ra một lời chào và hỏi người dùng muốn sử dụng Tiếng Việt hay Tiếng Anh. Sau đó, Kilia sẽ tiếp tục hỏi người dùng muốn sử dụng dịch vụ nào. Nhiệm vụ của người dùng trong phần này là đưa ra câu trả lời ngắn đơn giản.
Hình 3. Phần chào hỏi của GPT Kilia
Lựa chọn
Lựa chọn 1. Đánh giá bài viết: Người dùng sẽ được yêu cầu đưa ra loại đề, đề bài và bài viết. Đối với IELTS writing task 1, người dùng sẽ được yêu cầu đưa ra đề bài và hình ảnh của biểu đồ tương ứng, sau đó là bài viết cho đề bài đó. Đối với IELTS writing task 2, người dùng chỉ cần đưa ra đề bài và bải viết của mình. Kilia sẽ đánh giá bài viết theo 4 tiêu chí của IELTS writing, sau đó chỉ ra các điểm cần cải thiện và cuối cùng là một bài viết sau khi đã hoàn thành các chỉnh sửa.
Hình 4. Phần đánh giá bài viết của GPT Kilia
Hình 5. Phần nhận xét, phần đưa ra bài viết đã qua chỉnh sửa và phần chào kết
Lựa chọn 2. Kho đề IELTS writing. Người dùng sẽ được cung cấp 2 đường link dẫn tới 2 file tổng hợp đề mẫu IELTS writing task 1 và task 2. Tổng hợp từ trang web tuhocielts.dolenglish.vn
Hình 6. Phản hồi của Kilia khi chọn dịch vụ 2
2.3. Đánh giá kết quả
Sau khi hoàn thiện Kilia, nghiên cứu đã cho Kilia chấm 5 bài viết đã có điểm thực tế và so sánh với điểm trung bình 3 lần chấm của Kilia, bài đánh giá chi tiết của Kilia được trình bày trên Kết quả đánh giá. Và Bảng 1 bên dưới là tóm tắt kết quả so sánh:
| STT bài viết | Điểm thực tế | Điểm trung bình 3 lần chấm của Kilia |
| 1 | 8.5 | 8.5 |
| 2 | 8.0 | 8.0 |
| 3 | 8.0 | 8.0 |
| 4 | 7.5 | 8.0 |
| 5 | 5.5 | 6.0 |
Dựa vào Bảng 1, kết quả của Kilia có độ lệch dao động từ 0.5 – 1.0 điểm so với thực tế. Kilia đã đưa ra số điểm trung bình sau ba lần tính khá tương đồng so với điểm thực tế. Và các đánh giá chi tiết của Kilia cũng giúp cho người học biết được những lỗi sai khi viết, từ đó cải thiện được điểm số.
2.4. Thảo luận
Từ kết quả nghiên cứu, có thể thấy Kilia mang lại nhiều ưu điểm nổi bật. Đầu tiên là Kilia hoạt động hoàn toàn miễn phí, cung cấp một phương pháp tiện ích dành cho học viên, giúp việc tự học IELTS trở nên dễ dàng hơn với nhiều đối tượng. Ngoài chức năng chấm điểm, Kilia còn cung cấp các kho đề mẫu phong phú, hỗ trợ học viên tiết kiệm thời gian trong việc tự luyện tập kĩ năng Writing. Những ưu điểm này cho thấy tiềm năng to lớn của Kilia trong việc hỗ trợ học tập hiệu quả.
Tuy nhiên, Kilia có thể đưa ra số điểm khác với khả năng của người dùng, vì GPT này không hoàn toàn hiểu được hệ thống tiêu chí chấm điểm của IELTS. Để giảm thiểu tình trạng này, người dùng có thể gửi bài viết cho Kilia nhiều lần để đối chiếu các kết quả và nhận các nhận xét khác nhau.
3. KẾT LUẬN
Nghiên cứu đưa ra một phương pháp tự học IELTS writing bằng GPT Kilia. Qua đó giải quyết các khó khăn trong quy trình tự học IELTS writing tại nhà. Kết quả bài báo này cho thấy rằng Kilia có tiềm năng ứng dụng cao trong lĩnh vực giáo dục và có thể được xem là nguồn tham khảo để các học viên, giảng viên IELTS có thể tìm hiểu và vận dụng trong công tác học tập và giảng dạy. Nghiên cứu cũng hướng đến việc phát triển thêm những chatbot tương tự như Kilia nhưng thực hiện đánh giá các kĩ năng khác trong IELTS như Speaking (Nói) và Reading (Đọc). Hơn nữa, người dùng có nhu cầu có thể tham khảo các bước để tạo một GPT trong bài báo này để tiếp tục tạo ra nhiều GPT với nhiều chức năng hữu dụng không chỉ trong giáo dục mà còn trong nhiều lĩnh vực khác nữa.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] S. A. M. Aldosari, ‘The future of higher education in the light of artificial intelligence transformations’, International Journal of Higher Education, vol. 9, no. 3, 2020.
[3] Sakib, M. S. I. (2023). What is ChatGPT. ResearchGate.
[4] IDP (2024). IELTS là gì? Những điều cần biết về chứng chỉ IELTS. https://www.idp.com/vietnam/ielts/what-is-ielts/
